گناهان کب?ره چه گناهان? هستند؟

سرچشمه تقس?م گناهان به صغ?ره و کب?ره در حق?قت آ?ات قرآن مج?د است. ?ک? از ا?ن آ?ات چن?ن است: «اِنْ تَجْتَنِبُوا کَباِئَر ماتُنْهَؤنَ عَنْهُ نُکَفرِّعَنْکُمْ سَ?ئاتِکُم؛ اگر از گناهان کب?ره بپره?ز?د، از گناهان کوچک شما در م?‏گذر?م»( نساء (4) آ?ه 31).
اکنون با?د د?د که م?زان کوچک و بزرگ بودن گناه چ?ست؟ در نظر علما? د?ن? هر گناه(کب?ره ?ا صغ?ره) از آنجا که مخالفت با فرمان خداوند است به خود? خود گناه? بزرگ است. مق?اس کوچک و بزرگ بودن گناه ا?ن ن?ست که آن را نسبت به ساحت مقدّس خداوند بسنج?م؛ ز?را براساس ا?ن سنجش همه گناهان، کب?ره است. ا?ن تقس?م نظر به سنجش ?ک دسته از گناهان نسبت به دسته د?گر است. در ا?ن سنجش عموم گناهان دو دسته‏اند:
1. گناهان کب?ره؛ 2. گناهان صغ?ره.
راه ها? بس?ار? برا? شناسائ? ا?ن دو قسم گناه هست. معروف‏تر?ن راه شناسا?? در م?ان دانشمندان ا?ن است که هر گناه? که در برابر ارتکاب آن وعده عذاب در قرآن و روا?ات داده شده است گناه کب?ره است، مانند قتل نفس که قرآن درباره آن چن?ن م?‏فرما?د: «وَ مَنْ ?قْتُلْ مُؤمِناً مَتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً ف?ها؛ هر کس مسلمان? را عمداً بکشد، سزا? او دوزخ است و همواره در آنجا خواهد بود.»( همان، آ?ه 93)
برخ? دانشمندان ق?د د?گر? افزوده‏اند و م?‏گو?ند گناه کب?ره، گناه? است که برا? ارتکاب آن وعده عذاب داده شود و ?ا لااقل اک?داً از آن نه? شده باشد، چه بسا گناهان? که در قرآن در برابر ارتکاب آن وعده عذاب داده نشده، امّا به طور اک?د و ?ا با نه?‏ها? مکرر از ارتکاب آن پره?ز داده شده است؛ مثلاً هرگاه فرض کن?م که درباره ربا فقط ا?ن آ?ه نازل م?‏شد به تنها?? نشانگر کب?ره بودن گناه رباخوار? بود: «فأذَنُوا بِحَربٍ مَنِ‏اللَّهِ؛ پس رباخواران به خداوند اعلان جنگ بدهند.»( بقره (2)آ?ه 279) بنابرا?ن بزرگ و کوچک بودن گناهان، نسب? ن?ست، بلکه هر ?ک مرز? جداگانه دارد و ?ک گناه هرگز نم?‏تواند صغ?ره و کب?ره باشد، ز?را -چنانکه گفت?م - اگر در برابر ارتکاب گناه وعده عذاب داده شده باشد و ?ا از آن نه? اک?د شده باشد، گناه کب?ره است و در غ?ر ا?ن صورت صغ?ره است.
علما? اسلام گناهان کب?ره را هفت و برخ? ده و برخ? ب?ست و بعض? س? و چهار و بعض? چهل و برخ? ب?شتر ذکر کرده اند. از مجموعة روا?ات و کلمات بزرگان د?ن م?توان فهم?د آن چه ذکر شده، به عنوان نمونهها و مصاد?ق? از گناهان کب?ره است.
جهت آگاه? ب?شتر به کتاب "گناه شناس?" اثر استاد محسن قرائت? که توسط آقا? محمد محمد? اشتهارد? تنظ?م و نگارش ?افته، ?ا کتاب ک?فر گناه و آثار و عواقب خطرناک آن "تأل?ف س?د هاشم رسول محلات? و کتاب گناهان کب?ره" آ?ت الله دستغ?ب مراجعه شود.
امام خم?ن?(ره) گناهان ز?ر را به عنوان گناهان کب?ره مطرح کرده است:
1ـ نوم?د? از رحمت خدا 2ـ ا?من? از مکر اله? 3ـ دروغ بستن به خدا و پ?امبر 4ـ قتل 5ـ عاق پدر و مادر 6ـ خوردن مال ?ت?م7ـ نسبت زنا دادن 8ـ فرار از جنگ و جهاد 9ـ قطع رحم 10ـ سحر و جادو 11ـ زنا 12ـ لواط 3ـ سرقت 14ـ قسم دروغ 15ـ کتمان شهادت 16ـ شهادت به ناحق دادن 17ـ عهد شکستن 18ـ ب?ش از ثلث وص?ت کردن 19ـ شراب نوش?دن 20ـ ربا خوردن 21ـ برا? کار حرام مزد گرفتن 21ـ قمار باز? 22ـ خوردن گوشت مردار و خوک و خون و م?ته 24ـ در وزن خ?انت کردن 25ـ هجرت به جا?? که انجام وظ?فه د?ن? ممکن ن?ست 26ـ کمک به ظالم 27ـ اعتماد به ظالم 28ـ حبس حقوق مردم 29ـ دروغ 30ـ تکبّر 31ـ اسراف 32ـ خ?انت به امانت 33ـ غ?بت 34ـ سخن چ?ن? 35ـ سرگرم? به لهو و لعب 36ـ سبک شمردن حج 37ـ ترک نماز 38ـ ندادن زکات 39ـ اصرار بر گناهان کوچک. (امام خم?ن?، تحر?رالوس?له، ج 1، ص 274)