شفاعت ?ک? از آموزه ها? اص?ل اسلام? است که درپ? آن شخص? دارا? مقام و منزلت را ب?ن خود و خدا واسطه قرار م? ده?م تا خواسته ها?مان اجابت شود؛ ا?ن مهم از سو? فرقه ضاله وهاب?ت رد و بهانه ا? برا? ز?ر سوال بردن ش?عه شده است. از ا?ن رو در گفتگو با حجت الاسلام عباس جعفر? فراهان?، کارشناس فرق و مذاهب و استاد حوزه و دانشگاه در خصوص مساله شفاعت پ?امبر (ص) و شبهات? که وهاب?ت در ا?ن زم?نه مطرح م? کنند گفتگو?? انجام داده ا?م؛ گفتگو? ما را با دب?ر شورا? کتاب مجمع جهان? اهل ب?ت (ع) م? خوان?د:
ش?عه همواره از طرق مختلف از سو? وهاب?ت در معرض اتهام قرار م? گ?رد و ا?ن فرقه ساختگ? هر نوبت با طرح شبهه ا? ش?عه را متهم به شرک م? کند؛ از جمله وهاب?ون مطرح م? کنند که شفاعت طبق آ?ه 225 سوره بقره "من ذالذ? ?شفع عنده ربه"، منحصر به خداست نه پ?امبر (ص) و د?گر افراد، و از ا?ن رو ش?ع?ان با اعتقاد به شفاعت پ?امبر (ص) خود را از جرگه د?ن اسلام خارج کرده اند؛ چطور م? توان به ا?ن بهانه تراش? پاسخ داد؟به طور کل? وهاب?ت شخص?ت پ?امبر (ص) را در حد? م? داند که تنها به ا?شان از طر?ق جبر??ل وح? نازل م? شده و آن حضرت (ص) واسطه ابلاغ بوده چرا که ا?ن مساله در قرآن تصر?ح شده است: "وَمَا عَلَ? الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِ?نُ"( نور، آ?ه 54) و اگر کس? غ?ر از ا?ن قائل شود، مشرک است!
اما در پاسخ به ا?ن مساله با?د ابتدا به تشر?ح معنا? شفاعت پرداخت. شفاعت ?عن? واسطه قرار دادن شخص? که دارا? مقام و کرامت است برا? فرد? که در مس?ر زندگ? و ا?مان خود دچار اشتباه و گناه شده و اکنون پش?مان است و قصد بازگشت به سو? خدا را دارد؛ به هم?ن منظور ?ا برا? درخواست اجابت دعا، فرد پ?امبر (ص) ?ا شخص? را که از سو? خدا دارا? توانا?? و قدرت است را واسطه قرار داده تا شفاعت او را نزد پروردگار کند. همان طور که ما در امور روزمره خود ب? ن?از از د?گران ن?ست?م و نم? توان همه کارها را به تنها?? انجام داد و همه افراد نم? توانند همه کارها را به عهده بگ?رند؛ برا? مثال وقت? فرد? ب?مار شود، به سراغ پزشک رفته و خود را درمان م? کند و او نم? تواند همزمان هم معلم باشد هم دکتر هم نجار هم نانوا هم راننده و ... بنابرا?ن افراد در کارها? روزمره خود به پزشک و معلم و نانوا و ... متوسل م? شوند.
لذا م? توان گفت مسلمانان در پ?مودن مس?ر بندگ? خدا به دل?ل آنکه علم آنها مانند پ?امبر (ص) ن?ست، متوسل به پ?امبر (ص) شده و او را واسطه م?ان خود و خدا قرار م? دهند تا آنها را ببخشا?د ?ا دعا?شان را مستجاب کند و هرگز ا?ن مقام را به صورت مستقل برا? پ?امبر (ص) قائل ن?ستند. از ا?ن رو، ا?شان به دل?ل آن تقرب و مقام عصمت و علم? و توانا?? که از سو? خدا در?افت کرده اند و از ب?ن بندگان گز?نش شده اند، م? توانند بندگان خدا را شفاعت کنند. بنابرا?ن معنا? آ?ه ?اد شده ا?ن است که ه?چ کس نم? توان بدون اذن خدا شفاعت کند.
حال با?د د?د وهاب?ت چطور شفاعت را منحصر به خدا م? کند در حال? که در سوره مائده آ?ه 110 ب?ان شده است:" إِذْ قالَ اللَّهُ ?ا ع?سَى ابْنَ مَرْ?َمَ اذْکُرْ نِعْمَت? عَلَ?ْکَ وَ عَلى والِدَتِکَ إِذْ أَ?َّدْتُکَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُکَلِّمُ النَّاسَ فِ? الْمَهْدِ وَ کَهْلاً وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْج?لَ وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّ?نِ کَهَ?ْئَةِ الطَّ?ْرِ بِإِذْن? فَتَنْفُخُ ف?ها فَتَکُونُ طَ?ْراً بِإِذْن? وَ تُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْن? وَ إِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتى بِإِذْن?؛ ( به ?اد آر ) هنگام? که خدا گفت: ا? ع?س? بن مر?م! نعمت مرا بر خود و بر مادرت متذکر باش، آن گاه که تو را به وس?له روح القدس تأ??د کردم که با مردم در گهواره (به اعجاز) و در سن م?انسال? (به وح?) سخن م? گفت?، و آن گاه که تو را کتاب (خودت و کتاب ها? آسمان?) و احکام شر?عت و علوم عقل? و تورات و انج?ل آموختم، و هنگام? که از گل مانند شکل پرنده به اذن (تکو?ن?) من درست م? کرد? پس در آن م? دم?د? و به اذن و اراده من پرنده م? شد، و به اذن من کور مادرزاد و مر?ض پ?س را شفا م? بخش?د? و آن گاه که مردگان را به اذن من ( از قبر زنده ) ب?رون م? آورد?."
در ا?ن آ?ه ب?ان شده است حضرت ع?س? (ع) به اذن خدا شفا م? داد و حت? مرده را زنده م? کرد و ا?ن امر مستقل و بدون اذن خدا نبود. بنابرا?ن پ?امبر (ص) که برتر?ن مخلوقات و اشرف انسان ها است ن?ز با اذن خدا هم در دن?ا و هم در آخرت از مقام شفاعت بندگان برخوردار است. البته در آ?ات د?گر? ن?ز به شفاعت پ?امبران اشاره شده است که از جمله م? توان به شفاعت حضرت ?عقوب (ع) برا? فرزندان خود اشاره کرد که وقت? آنها از کرده خود پش?مان شدند، از پدر خواستند برا? آنها نزد خدا طلب شفاعت کند:" قَالُواْ ?َا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا کُنَّا خَاطِئِ?نَ"(?وسف، آ?ه 97)
وهاب?ت شفاعت ا?شان را در برزخ نم? پذ?رند چرا که قائل اند پ?امبر (ص) از دن?ا رفته و نم? تواند چن?ن مقام? داشته باشد؛ چطور ا?ن مساله قابل توج?ه است؟اگر ما بپذ?ر?م که طلب دعا و شفاعت از پ?امبر (ص) جا?ز است (همان طور که ثابت شد)، و از سو? د?گر بپذ?ر?م ا?شان صاحب مقام عصمت و دارا? علم لدن? است، م? توان گفت ا?ن مقام تنها در زمان ح?ات به آن حضرت (ص) بخش?ده نشده که پس از ممات از پ?امبر (ص) گرفته شود؛ چنان که از نظر عقل? و فلسف? علم از مجردات بوده و قابل?ت جدا?? از انسان را ندارد در واقع علم از عوارض ماد? ن?ست که با پ?ر شدن انسان از او گرفته شود ?ا با مرگ او از ب?ن رود، بلکه با او مانده و در ح?ات برزخ? و اخرو? ن?ز تجل? خواهند داشت چون در ذات آنها قرار گرفته است.
بنابرا?ن ما معتقد?م وقت? شفاعت در زمان ح?ات پ?امبر (ص) امکان پذ?ر است، در ح?ات برزخ? ن?ز ا?ن امکان وجود دارد. از سو? د?گر ما پ?امبر (ص) را فرد? متوفا فرض نم? کن?م چرا که وقت? در دعاها و ز?ارات ا?شان را خطاب قرار داده و سلام بر ا?شان م? گو??م، ا?ن ?عن? ا?شان را غ?رزنده تلق? نم? کن?م همان طور که در تشهد پس از شهادت?ن صلوات و درود بر ا?شان فرستاده و در سلام نماز ن?ز با جمله السلام عل?ک ا?ها النب? و رحمة الله و برکاته، بر آن حضرت درود و سلام م? فرست?م پس چگونه ممکن است ما حضرت (ص) را فرد? غ?رح? به حساب آور?م اما به ا?شان هر روز در نماز سلام کن?م!
?ا زمان? که همه مسلمانان از هر فرقه ا? به کنار قبر ا?شان م? روند و سلام به آن حضرت (ص) م? دهند، آ?ا به فرد? متوفا که درک? از ح?ات ندارد سلام م? دهند؟! ?ا به فرد? که به دل?ل مقام علم و عصمت و برتر? که بر همه موجودات دارد، پس از رخت بر بستن از دن?ا همچنان مقام او پابرجا بوده و م? تواند بندگان خدا را شفاعت کند؟ بنابرا?ن، اگر قائل به مقام علم و عصمت برا? پ?امبر (ص) شو?م، با?د دانست علم و عصمت ه?چ گاه از ب?ن رفتن? ن?ست که با زمان و مرگ از دست روند و ا?ن مقام برا? پ?امبر (ص) جاودان است و حضور و غ?اب جسمان? ا?شان در ا?ن مقام تفاوت? برا? مسلمانان ندارد. همان طور که وقت? فرد? پدر و مادر خود را دوست دارد و برا? آنها مقام? قائل است، با دور ماندن از آنها ?ا از دست دادن ا?شان، مقام والد?ن برا? فرد از ب?ن نم? رود و او همچنان پدر و مادر خود را دوست دارد و احترام برا? آنها قائل است.
