ولادت امام هاد? عل?ه السلام مبارک باد
شمه ا? از زندگ? حضرت امام هاد? عل?ه السلام
ولادت امام
نام شر?ف دهم?ن امام ش?ع?ان حضرت امام هاد? عل?ه السلام، عل? است. در م?ان القاب فراوان آن امام، «هاد?» شهرت ب?شتر? دارد. کن?ه امام هاد? عل?ه السلام ابوالحسن است. سال ولادت حضرت هاد? ??? ?ا ??? هـ.ق است و محل ولادتش، جا?? به نام صر?ا در نزد?ک? مد?نه .
پدر بزرگوار امام هاد?، حضرت امام محمد جواد عل?ه السلام است و مادر بزرگوارش بانو?? به نام سمانه مغرب?ه. از دوران کودک? امام هاد? جز چند واقعه، چ?ز? در تار?خ ثبت نشده است. با شهادت امام جواد عل?ه السلام در سال ??? هـ.ق، حضرت هاد? در سن هشت ?ا شش سالگ? به امامت رس?دند.
اگر چه حضرت هاد? ?? سال ب?شتر عمر نکرد، اما دوران ?? ساله امامت او نسبت به دوران امامت برخ? د?گر از ائمه عل?هم السلام طولان?تر است. پدر بزرگوار امام هاد? عل?ه السلام در موارد? به امامت فرزندش تصر?ح فرموده است. امام هاد? به‌دل?ل قابل?ت و ل?اقت و عنا?ت اله?، از جا?گاه? رف?ع نزد خداوند برخوردار است.
امامت در کودک? و حاکمان معاصر
دوران امامت حضرت هاد? عل?ه السلام همزمان بود با سلطه? شش تن از حاکمان عباس?، و هم?ن موضوع، شرا?ط و?ژه‌ا? را برا? او ا?جاد کرد. از طرف? امام م? با?ست در شرا?ط خفقان و ارعاب حکومت عباس?، به رسالت اله? خو?ش عمل کند که ارتباط با ?اران و دوستان و هدا?ت آنان گوشه‌ا? از ا?ن رسالت مهّم محسوب م?شد؛ و از طرف? به گونه‌ا? عمل کند که حساس?ّت حاکمان عباس? برانگ?خته نشود .
بر ا?ن اساس دوران س? و چهار ساله امامت امام هاد? اگر چه طولان? است اما و? به علت محدود?ت‌ها? ا?جادشده از ناح?ه حاکمان عباس?، پ?وسته در مراکز نظام? تحت نظر و مراقبت و?ژه بود و کمتر امکان ارتباط علن? و آزاد با ?ارانش را داشت .
تبع?د امام به سامراء ، ?ک? از از فشارها?? است که حکومت عباس? عل?ه و? اعمال کرده بود؛ و علت ا?ن که به امام هاد? و ن?ز به فرزندش امام حسن عسکر? عل?ه السلام عسکر?ن م? گو?ند حضور اجبار? و ناخواسته ا?ن دو بزرگوار در محلّه‌ها? نظام? و تحت مراقبت ن?روها? امن?ت? و دستگاه ستم‌پ?شه? عباس? بوده است.
فضا?ل امام
در چن?ن وضع?ت?، امام هاد? عل?ه السلام به تناسب موقع?ت‌ها? مختلف مکان? و زمان?، گاه? با استفاده از نفوذ معنو? و تاث?ر فوق‌العاده نفسان? خو?ش صحنه ها?? را برا? اتمام حجت و تب??ن حق و هدا?ت افراد به تماشا م?گذاشتند.
درا?ت و ب?نش توح?د? و برخورد اصول? و حک?مانه امام در زمان حکومت عباس?ان باعث شد که دق?ق‌تر?ن و عال?تر?ن معارف توح?د? و اعتقاد? برا? جهان اسلام به ?ادگار بماند.
گذشته از پاسخ امام هاد? عل?ه السلام به پرسش‌ها? گوناگون مردم و ن?ز احتجاجات آن حضرت در زم?نه‌ها? مختلف، ز?ارت معروف به جامعه کب?ره که معرّف? و تب??ن مقامات امامان معصوم عل?هم السلام است ن?ز از سخنان ارزشمند به‌جا مانده از آن امام بزرگوار است.
حضرت هاد? همچون سا?ر امامان ش?عه در دوران امامت خود نمونه‌ها? فراوان? از معجزات ، مکارم اخلاق، استجابت دعاها. کلمات و سخنان حک?مانه آموزنده و ح?ات‌بخش در زم?نه ها? متنوع را در تار?خ به ثبت رساندند.
امام هاد? در مجلس ب? ادبان و هتاکان تار?خ
به متوکل عباس? خبر دادند که در منزل امام هاد?، اسلحه و نوشته‌ها و اش?ا? د?گر? است که از ش?ع?انش در قم به او رس?ده و امام عزم شورش بر ضد حکومت دارد. متوکل گروه? را به منزل آن حضرت فرستاد. شبانه به خانه امام هجوم آوردند ول? چ?ز? پ?دا نکردند. آنگاه امام را در اطاق? تنها د?دند در حال? که در را بر رو? خود بسته، لباس? پشم?نه بر تن کرده، روپوش? بر سر انداخته و بر زم?ن? مفروش از شن و ماسه نشسته و به عبادت خدا و تلاوت قرآن مشغول است.
امام را در همان حال نزد متوکل بردند و گفتند: در خانه‌اش چ?ز? ن?افت?م و او را رو به قبله د?د?م که قرآن م?خواند.
متوکل چون امام را د?د، عظمت و ه?بت امام او را فرا گرفت و ب?اخت?ار به حضرت احترام گذاشت و ا?شان را در کنار خود نشاند. جام شراب? را که در دست داشت، به آن حضرت تعارف کرد! امام عذر خواست و گفت: گوشت و خون من با چن?ن چ?ز? آم?خته نشده است، مرا معاف دار. متوکل منصرف شد و گفت: شعر? بخوان!
امام گفت: شعر چندان? از بر ن?ستم.
متوکل اصرار کرد و گفت: با?د بخوان?!
امام ا?ن اشعار را خواند:
* زمامداران جهانخوار و مقتدر، بر بلندا? کوهها شب را به سحر آوردند، در حال? که مردان ن?رومند? از آنان پاسدار? م?کردند، ول? آن قله کوهها برا?شان سود? نداشت و نتوانست آنها را از مرگ برهاند.
* آنان بعد از مدتها عزت از جا?گاه‌ها? امن پا??ن کش?ده شدند و در گورها جا? گرفتند؛ چه اقامتگاه و آرامگاه بد و ناپسند?!
* پس از آن که در قبرها? خود قرار گرفتند، فر?ادگر? بانگ زد: کجا رفت آن دستبندها، تاج‌ها، و لباس‌ها? فاخر؟
* کجاست آن چهره‌ها? در ناز و نعمت پرورش ?افته که به احترامشان پرده‌ها م?آو?ختند؟ (بارگاه و پرده و دربان داشتند؟)
* گور به جا? آنها جواب م?دهد: اکنون کرمها بر سر خوردن آن چهره‌ها با هم م?ست?زند!
* آنها مدت دراز? در دن?ا خوردند و آشام?دند ول? امروز پس از آن همه ع?ش و نوش، خودشان خوراک کرمها و حشرات گور شده‌اند!
* چه بس?ار کاخ‌ها ساختند تا آنها را از گزند روزگار حفظ کند، ول? سرانجام خانه‌ها و خانواده‌ها را ترک گفتند و به خانه گور شتافتند.
* چه اموال و ذخائر? انبار کردند، ول? همه آنها را برا? دشمنانشان بر جا? گذاشتند.
* عاقبت خانه‌ها و کاخ‌ها? آباد آنها به و?رانه تبد?ل شد و ساکنان آن به سو? گورها? تار?ک شتافتند.
تأث?ر کلام امام چنان بود که متوکل و حاضران مجلس به شدت گر?ستندامام هاد? (عل?ه السلام) م? فرما?ند:
لو سلک الناس واد?ا شعبا لسلکت واد? رجل عبد الله وحده خالصا؛
اگر همه مردم مس?ر? را انتخاب کنند و در آن گام نهند ، من به راه کس? که تنها خدا را خالصانه م? پرستد خواهم رفت .
حضرت هاد? عل?ه السلام حدود هجده سالگ? ?عن? تقر?باَ در سال ??? هـ. ق با زن? به نام حد?ث ?ا سوسن ازدواج کرد که ثمره ا?ن ازدواج امام حسن عسکر? عل?ه السلام است.
فرزندان د?گر امام هاد? عبارتند از: حس?ن، محمد، جعفر و دختر? به نام عل?ّه ?ا عا?شه.
حضرت هاد? عل?ه السلام برادر? به نام موس? مبرقع دارد و ن?ز دو خواهر به نام‌ها? فاطمه وامامه.
امام هاد? سرانجام پس از ?? سال زندگ? سراسر رحمت و برکت در سال ??? هـ. ق در سامراء توسط حاکمان ستمگر عباس? به شهادت رس?د و در همان شهر به خاک سپرده شد.
