مسجد از د?دگاه قرائت?/مسجد با?د ا?ن‌گونه باشد؟
برنامه‌ها? مسجد
مساجد ما با?د علاوه بر ا?نکه محل عبادت، نماز و دعا باشند، هرکدام پاسخگو? ?ک ن?از مشخص و و?ژه‌ا? هم باشند. مثلاً ?ک مسجد? باشد که پاسخگو? شبهات جوانان باشد و بتواند برا? کسان? که سال? ?ک بار و آن هم در شب قدر به مسجد م?آ?ند، حرف داشته باشد. آدم شبهه‌دار مانند آدم ت?رخورده است. با?د ت?ر را از پا?ش کش?د. با?د شبهه? او را برطرف کرد وگرنه شا?د از دست برود.
?ک مسجد? باشد که در آن برا? بچه‌ها قصه بگو?ند. بچه? کوچک که تحمل دعا? طولان? را ندارد. بنابرا?ن در کنار مساجد ما با?د ?ک اتاقک? باشد که بچه‌ها در آن باز? کنند. برا? آنها اشعار و سرودها? خوب د?ن? بخوانند. در ?ک? از کشورها? کوچک عرب? برا? بچه‌ها? ابتدا?? سرود درست کرده بودند بر وزن ا?ن شعر فارس? که «من راست م?گم هم?شه، دروغ سرم نم?شه» آنها م?گفتند «سادات? الائمه، بابُ نَجاة الأمّة، اَوّلهم عل?ٌّ، آخرهم مهد?ٌ». با?د برا? بچه‌ها خوراک بچگانه درست کن?م و در مسجد ا?ن خوراک را عرضه کن?م.
?ک مسجد د?گر? با?د باشد که برا? اسات?د دانشگاه برنامه‌ها? و?ژه داشته باشد. منبر و وعظ و نماز و امام جماعت ا?ن مسجد با?د جور د?گر? باشد. ?عن? ما با?د برا? انواع ن?ازها، انواع پاسخ‌ها را در مسجد عرضه کن?م. در حد?ث دار?م کس? که به مسجد برود، هشت مطلب نص?بش م?شود. ?ک? از آنها علم مستطرف است. علم مستطرف ?عن? حرف تازه. ?عن? پ?شنماز با?د هر روز مطالعه? جد?د کند و مطالب جد?د? را به مردم عرضه کند.
جلسات معرفت? و معنو? مسجد با?د به صورت تناوب? برگزار شود. ا?ن‌طور نباشد که دهه? اول محرم در ?ک خ?ابان چند?ن جا روضه باشد، اما چند ماه بعد ه?چ خبر? از مجلس وعظ در آن خ?ابان نباشد. همچن?ن مناسب است پ?شنماز مسجد در مناسبت‌ها? مختلف از روحان?ون منبر? خوب دعوت کند که مردم نها?ت استفاده را از برنامه‌ها? مسجد ببرند.
غ?ر از صدا? اذان نبا?د صدا?? از مسجد پخش شود؛ چه به اسم مناجات، چه به اسم پ?ش‌خوان? ?ا سحرخوان?. ه?چ مرجع? اجازه نم?دهد که شما قبل از اذان صبح مردم را از خواب ب?دار کن?د. فقط برا? اذان م?شود مردم را برا? نماز از خواب ب?دار کرد.
درب مسجد نبا?د بعد از نماز بسته شود. ا?ن آفت مسجد است. در خ?ل? از مسجدها نماز که خوانده م?شود، درب مسجد بسته م?شود. توج?ه‌شان هم ا?ن است که ما نم?توان?م ?ک مسجد بزرگ را با کولرها ?ا بخار?ها و چراغ‌ها? روشن باز نگهدار?م برا? ا?نکه ?ک نفر م?خواهد نماز بخواند. بله ا?ن درست است، اما شما م?توان?د در ح?اط مسجد، ?ک جا?? را بگذار?د مخصوص نماز خواندنِ بعد از وقت جماعت. ?ک وقت کس? مسافر است، رهگذر است، م?خواهد نماز بخواند، درب مسجد با?د باز باشد.
غ?ر از صدا? اذان نبا?د صدا?? از مسجد پخش شود؛ چه به اسم مناجات، چه به اسم پ?ش‌خوان? ?ا سحرخوان?. ه?چ مرجع? اجازه نم?دهد که شما قبل از اذان صبح مردم را از خواب ب?دار کن?د. فقط برا? اذان م?شود مردم را برا? نماز از خواب ب?دار کرد.
در مسجد همه? افراد حق برابر دارند. اگر ?ک بچه? دوساله آمد در مسجد نشست، ه?چ‌کس حق ندارد او را از سر جا?ش بلند کند. همه? مسلمانان در مسجد ?ک حق مساو? دارند.
ساختمان مسجد
مسجد با?د محکم، ساده و بدون تزئ?نات باشد. اگر مساجد ما ا?ن‌گونه م?بود، ما الان نبا?د ه?چ شهرک و روستا? بدون مسجد داشته باش?م. اما اگر برو?م دنبال هز?نه‌ها? تزئ?نات برا? مسجد، هزاران منطقه? ب?مسجد خواه?م داشت. مسجد با?د کوچک و فراوان و در دسترس باشد. نه ا?نکه بزرگ، کم‌تعداد و دور از دسترس باشد. مگر چقدر انسان همت م?کند که بلند شود مسافت ز?اد? را ط? کند تا به ?ک مسجد برسد؟
مسجد با?د جا?گاه? داشته باشد برا? کسان? که نم?توانند داخل مسجد شوند اما م?خواهند از برنامه‌ها? مسجد استفاه کنند. مسجد امام عل? عل?ه‌السلام در هامبورگ که مرکز تبل?غ دکتر بهشت? بود، ?ک بنا? دا?ره‌شکل? بود که از ?ک دا?ره? مرکز? و ?ک حاش?ه? پ?رامون? تشک?ل شده بود. مسلمانان در دا?ره? مرکز آن و غ?ر مسلمانان ?ا کسان? که نم?توانستند وارد مسجد شوند، در حاش?ه? پ?رامون? م?نشستند. به ا?ن ترت?ب وقت? کس? سخنران? م?کرد و جمع?ت را نگاه م?کرد، همه در ?ک سطح قرار م?گرفتند و ا?ن امکان وجود داشت که همگان از برنامه‌ها? مسجد استفاده کنند.
کاش?کار?ها? مسجد با?د در موضوعات و معارف مسجد و قابل استفاده برا? مردم باشد. مثلاً شک?ات نماز، شرا?ط امام جماعت و آداب مسجد را با خط خوانا و ز?با در آن نوشته باشند. ?عن? کاش?کار?ها با?د الهام‌بخش باشد. ما آمده‌ا?م با خط کوف? که ه?چ‌کس از آن سر در نم?آورد، آ?ات و روا?ات را در کاش?کار?ها? مساجد م?نو?س?م و مثلاً د?وار مسجد را تزئ?ن م?کن?م. ا?ن خطوط ناخوانا چه فا?ده‌ا? دارد؟
تقس?م مسجد برا? آقا?ان و خانم‌ها با?د بر اساس نفرات باشد. ا?ن‌گونه نباشد که ب?شتر فضا? مسجد را به آقا?ان بدهند و قسمت کوچک‌تر را به خانم‌ها. فضا? مسجد که ارث ن?ست که مردان دوبرابر زنان حق داشته باشند! اگر تعداد خانم‌ها در مسجد ب?شتر است، فضا? ب?شتر? هم با?د برا? آنها اختصاص داد. نبا?د ا?ن‌گونه باشد که امکانات خوب برا? ?ک قسمت باشد و امکانات نامناسب برا? ?ک قسمت د?گر. اگر مساجد دوطبقه است، طبقه? بالا را برا? خانم‌ها نگذارند، چون که خانم‌ها از نظر جسمان? ضع?ف‌تر از آقا?ان هستند و بالا رفتن از پله‌ها برا? آنها مشکل‌تر است.
مسجد را با?د در محل? ساخت که آن مکان خوش‌سابقه باشد. قرآن م?گو?د در محل غار اصحاب کهف مسجد بساز?د و ا?ن به خاطر سابقه? خوب آن مکان است. رابطه? مردم و مسجد
وقت? مردم به مسجد م?روند، با?د ز?نت‌ها? خودشان را همراه ببرند. قرآن صر?حاً گفته: «یا بَن? آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ» (اعراف، ??) مؤمنان با?د با بهتر?ن لباس و عطر در مسجد حاضر شوند. آ?ه? د?گر م?فرما?د «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا» (کهف، ??) اموال و اولاد ز?نت است. مسجد م?رو?، ز?نتت را همراهت ببر. ?عن? دست فرزندت را بگ?ر و او را هم به مسجد ببر. مال ز?نت است. ?عن? مسجد م?رو? پول همراهت ببر تا فق?ر? س?ر شود ?ا ن?از مؤمن? برطرف شود.
با?د ب?ن امام جماعت و نمازگزاران ارتباط عاطف? برقرار باشد. حضرت رسول صلّ?الله‌عل?ه‌وآله‌وسلّمنماز که م?خواندند، بلند م?شدند در صفوف نگاه م?کردند و سراغ افراد غا?ب را م?گرفتند. مسجد سالن حضور و غ?اب امت اسلام? است.
مسجد نبا?د تبد?ل شود به محل عبادت پ?رمردها و پ?رزن‌ها. همه? مردم در همه? سن?ن با?د به مسجد ب?ا?ند. ا?ن‌گونه نباشد که مثلاً پ?رمردها ب?ا?ند مسجد و جوان‌ها در مغازه و در حال کسب‌وکار باشند. خداوند در آ?ه? ??? سوره? نساء به پ?غمبر صل?الله‌عل?ه‌وآله‌وسلم م?فرما?د وقت? در جنگ و رو?ارو?? با دشمن هست? و م?خواه? نماز بخوان?، همه? لشکر به تو اقتدا نکنند. مثلاً اگر دو?ست نفر هست?د، صد نفر به تو اقتدا کنند، صد نفر نگهبان? بدهند که دشمن حمله نکند. رکعت اول را بخوان، رکعت دوم که گفت? بحول‌الله و قوّته أقوم و أقعد، ا?ن ??? نفر که به تو اقتدا کرده‌اند قصد فُراد? کنند و خودشان سر?ع نماز را به پا?ان برسانند و بروند اسلحه را از آن گروه د?گر بگ?رند تا آنها?? که نگهبان? م?دادند، به رکعت دوم نماز برسند.
?عن? در ?ک نماز دو رکعت?، همه? سپاه شرکت کنند. ما از ا?ن چه م?فهم?م؟ از ا?ن م?فهم?م که مثلاً اگر دو زن در خانه هستند که ?ک? از آنها سالخورده و د?گر? جوان است، ا?ن‌گونه نباشد که هم?شه زن سالخورده به مسجد ب?ا?د و زن جوان به کارها? منزل و رس?دگ? به فرزندان برسد. بلکه ?ک روز او به مسجد ب?ا?د و روز د?گر زن جوان‌تر به مسجد ب?ا?د. ?ک? از آفت‌ها? جامعه? ما ا?ن است که مسجد?ها ?ک قشر هستند و در غ?ر مسجد ?ک قشر د?گر هستند. متول?ان مسجد
در هر مسجد? ?ک نهاد با?د متول? و مد?ر امور باشد. ا?ن‌گونه نباشد که چند?ن شخص و مجموعه و نهاد و کانون داع?ه? اداره? مسجد را داشته باشند. از قد?م گفته‌اند آشپز که دو تا شد، آش ?ا شور م?شود ?ا ب? نمک. حالا بعض? اوقات ما در مسجد ??- ?? نفر آشپز دار?م! آشپز مسجد با?د ?ک نفر تا بتواند ?ک تصم?م جد? برا? مسجد بگ?رد و او با?د رئ?س مسجد باشد. حت? مسجد نبا?د در اخت?ار واقف باشد. واقف هم وقت? مسجد را وقف کرد، د?گر کدخدا? مسجد ن?ست. ا?ن‌طور ن?ست که عزل و نصب با او باشد.
ه?ئت امنا? مسجد با?دافراد باتقوا باشند. قرآن م?گو?د «إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلاَّ الْمُتَّقُونَ» (انفال، ??) اول?ا? مسجد فقط با?د افراد باتقوا و آدم‌ها? شجاع باشند. «إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ وَ أَقَامَ الصَّلاَةَ وَ آتَى الزَّکَاةَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ» (توبه، ??) فقط کسان? حق تعم?ر مسجد را دارند که علاوه بر ا?مان به خدا و ق?امت، نترس باشند. آدم ترسو وقت? متصد? مسجد شد، مسجددار?اش هم همراه ترس م?شود.
هر پول? را نبا?د برا? مسجد پذ?رفت. قرآن م?گو?د مشرک?ن حق ندارند پول بدهند برا? تعم?ر مسجد. (توبه، ??)بلکه مسجد با?د با پول پاک آدم باتقوا و شجاع ساخته شود.
پ?شنماز مسجد با?د کس? باشد که افراد ز?ادتر? را به مسجد بکشاند. با?د از نظر قرائت بهتر?ن باشد. با?د از د?گران عادل‌تر باشد. پ?شنمازها? پ?رمرد که قدرت ارتباط با نسل جوان را ندارند، با?د با ?ک طلبه? جوان خوش‌سل?قه در کار امامت جماعت مسجد شر?ک شوند. شرکت در کار تبل?غات اسلام? و د?ن? در قرآن آمده است. خدا وقت? به حضرت موس? گفت برو پ?ش فرعون که او طغ?ان کرده است، موس? گفت برا? من وز?ر و ?اور? قرار بده و برادرم هارون را در کار من شر?ک کن. (طه، آ?ات ?? تا ??) مثلاً هر دو باهم به مسجد بروند. آن پ?رمرد نماز را بخواند و ا?ن طلبه? جوان با جوانان ارتباط بگ?رد. ?ک طلبه? جوان برا? درس دادن، پاسخ دادن به سؤالات مردم، ع?ادت از ب?ماران، تقد?ر و تشکر و خدمات اجتماع? توانا?? دارد، اما آن پ?رمرد توانا?? ا?ن کارها را ندارد. پ?رمرد ??-?? ساله که نم?تواند با بچه? س?زده ساله ارتباط برقرار کند.
روحان? مسجد با?د از احوال نمازگزاران اطلاع داشته باشد. پ?غمبر صلّ?الله‌عل?ه‌وآله‌وسلّم فرمود هر کس? که فرزنددار شد، به من خبر ده?د. هر کس? هم از دن?ا رفت، به من خبر ده?د. منِ امام جماعت نبا?د ب?ا?م در مسجد، نماز بخوانم و بروم و نفهمم چه کس? فرزنددار شده، چه کس? ازدواج کرده، و چه کس? از دن?ا رفته است. با?د ب?ن امام جماعت و نمازگزاران ارتباط عاطف? برقرار باشد. حضرت رسول صلّ?الله‌عل?ه‌وآله‌وسلّم نماز که م?خواندند، بلند م?شدند در صفوف نگاه م?کردند و سراغ افراد غا?ب را م?گرفتند. اگر م?گفتند فلان? مر?ض است، حضرت م?فرمودند برو?م ع?ادت کن?م. اگر م?گفتند مسافرت است، حضرت در حقش دعا م?کردند. مسجد سالن حضور و غ?اب امت اسلام? است.
مردم هم با?د پ?شنماز را دوست داشته باشند. اگر مردم در ?ک مسجد? با روحان? مسجد مشکل دارند و رابطه‌شان شکرآب است، آن روحان? با?د از آن مسجد به مسجد د?گر? برود. حد?ث دار?م اگر پ?شنماز محبوب?ت نداشته باشد، آن نماز جماعت قبول ن?ست. صح?ح است، اما قبول ن?ست.
خادم مسجد هم با?د کس? باشد که اولاً جوان، خوش‌صدا و خوش‌ق?افه باشد. ثان?اً استاد قرآن باشد و خودش بتواند به بچه‌ها? محله قرآن ب?اموزد و سوم ا?نکه حداقل تحص?لاتش د?پلم باشد. اگر جوان? ا?ن‌گونه بود م?تواند خادم مسجد شود و زندگ?ش هم از ا?ن طر?ق تأم?ن شود.
